Уæдæ, æххуысы сæр хъæуы, зæгъгæ, уæддæр-иу къух хæцæд, уый йедтæмæ кæрæдзийæн ницы ауæрстой. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.)
Фразеологический словарь иронского диалекта. - Цхинвал:, Полиграфическое производственное объединение РЮО, 2-е дополненное издание. . Составил Дзабиты З. Т., Редактор издания Дзиццойты Ю. А..
КЪУХ НИЦÆУЫЛ ХÆЦЫН — тж. КЪУХ НÆ ХÆЦЫН Афтид, ихсыд уын, цы хъæуы, уый нæ уын. Гуццонæн йæ къух, æвæццæгæн, нæл хæцыд – ауад сыхæгтæм. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
КЪУХ ÆВÆРЫН — 1. Исты хъуыддаджы гæххæттыл къух æрфыссын, бафидар кæнын. Уæддæр ыл йæ къух куыд бавæрдта (уацыл), куыд бахаста йæ ныфс? Хъусæд ма уымæ исчи, хъусæд, цытæ фыссы кæйдæр зондæй. (СИ. 1990, 81.) Дæхæдæг бадав гæххæттытæ Газаккмæ æмæ сыл йæ къух… … Фразеологический словарь иронского диалекта
КЪУХ КАРДЫЛ ДАРЫН — Æдзух хæстифтонгæй, лæбурыны æввонгæй лæууын. Ныр æхсæз азы фынæйæ дæр нæ къух карды фистоныл дарæм... фæлæ нæ не фсымæртимæ хæцын нæ фæнды, не знæгтæй хъуырмæ стæм. (Нафи. Сосо бадзуры.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ИУ КЪУХÆЙ ИННÆУЫЛ НЫХХÆЦЫН — Исты фыдбылызы хъуыддагмæ хи тыххæй бауромын. Æмæ ныуурæдта йæхи. Куыд фæзæгъынц, йæ иу къухæй иннæйыл ныххæцыд. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) Муца смæсты, фæлæ йæхи ныффидар кодта, йæ иу къухæй иннæ къухыл ныххæцыди æмæ йæ бафхæрæгæн ницы… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ГАЛИУ КЪУХÆЙ РАХИЗЫЛ НЫХХÆЦЫН — Исты фыдбылызы хъуыддагмæ хи тыхæй бауромын. Цымыдис адæм сæ хъус схъил кодтой æмæ æнхъæлмæ кастысты, Хату йæ маст цы хуызы райсдзæн, уымæ. Фæлæ уæззау зондыл хæст лæппу галиу къухæй ныххæцыд рахизыл æмæ йæхи фарста... (Хъайтыхъты А. Фыййауы… … Фразеологический словарь иронского диалекта
АМРАН — Даредзанты таурæгъты сæйраг архайæг Амран у ирон адæмы уарзондæр таурæгъон хъæбатыртæй иу. Нарты Батрадзимæ сæ æрæвæрæн ис фæрсæй фæрстæм. Батрадзау Амран дæр у рæстыл тохгæнæг, æгъдауджын, æнæуæлдай ми, йæхи уæлдæр не вæры, хистæртæн,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ДÆРГЪÆФСÆРЫ ЧЫЗГ — тж. ЗÆРИСÆРЫ ЧЫЗГ Нарты Болатбæрзæйы цардæмбал, Нарты кадджыты сылгоймаг хæстонты раздзог. Нарты зæххытæй бонцау æддæдæр Нозы фырт Бæргъуын цардис æд адæм. Нартимæ хæлар уыд, æмæ Нартæ уæйгуытимæ куы схæцыдысты, уæд æм цуртфæдисон æрбарвыстой.… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
УАСÆГОЙ — Ирон адæмон сфæлдыстады мæргътыл бирæ таурæгътæ ис. Уыдон сын æвдисынц сæ мифологион равзæрд, сæ æцæг миниуджытæ. Ис Уасæгойыл дæр ахæм таурæгъ. «Хорз, æфсармджын æмæ фæрныг хæдзары бахъомыл рæсугъд, гуырвидауц, зæвæттæм дзыккуджын чызг. Бинонты… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ФÆЛВÆРА — Ирон адæмон сфæлдыстады стурвосы, бæхты, фысвосы æмæ сæгъты бардуаг. Йæ фырт Дзудзумар у Хуры сиахс. Фæлвæрайы бæрæгбон иу уыд уалдзæджы кæрон. Уыцы бон уæлдай бæрæгбонхуыздæр уыдысты фыййæуттæ. Алы хæдзар дæр сын кодта бæрæгбоны хуын. Уым хъуамæ … Словарь по этнографии и мифологии осетин
КЪÆССАЙЫ КОМЫЛ ХÆЦÆГ УЫН — тж. КЪÆССАЙЫ КОМЫЛ ХÆЦÆГ ХÆЦЫН Æмварс уæвæг уын. Уыдон – цæллаг рувæстæ, мæрдты бирæгътæ. Дон уадзынц бонджынты куырæйттæм. Уыдон тыхтонагæнджытæн къæссайы комыл хæцджытæ. (Р. 1993, 19 ноябрь.) «Нæ фæлæ ды дæр Хъæлæмырзæйæн къæссайы комыл хæцæг… … Фразеологический словарь иронского диалекта
